Samen professionaliseren: een springplank voor inclusie

Bijeenkomst 1 Van realiteit naar doel

We staan stil bij wat diversiteit, verbindend samenwerken en een inclusieve leeromgeving in de realiteit van onze klassen en school betekenen. Daarbij vertrekken we van hoe we nu al omgaan met diversiteit en samenwerking en gaan we ervan uit dat iedereen potentieel heeft om te leren en verder te groeien. We verkennen onze sterktes en uitdagingen als inclusieve leerkracht. Op basis daarvan denken we na over wat we zouden willen om onze klaspraktijk nog inclusiever te maken. We verzamelen of maken beeldmateriaal van wat ons al lukt in de praktijk.

Doelstellingen

• Je verwoordt je eigen kijk op diversiteit in de klaspraktijk en op samenwerking met diverse partners.
• Je hebt zicht op je competenties als inclusieve leerkracht en brengt je sterktes en uitdagingen in kaart
• Je deelt met de groep wat je in je professionele groei in functie van een inclusieve leeromgeving zou willen bereiken.

Opbouw

1. Iedereen heeft groeipotentieel
2. Competenties voor inclusie onder de loep
3. Een inclusieve bril: dromen over verandering

Bijeenkomst 2 De doelen scherper in beeld

Aan de hand van beeldmateriaal uit onze klaspraktijk staan we stil bij elkaars sterktes en mogelijke groeikansen. We trachten een concreet en helder doel voor ogen te krijgen. Wat willen we precies bereiken opdat elke leerling tot leren en participeren komt? Wat willen we juist anders zien? Als dat helder is, denken we samen na over een eerste stap of actie in de richting van dat doel. Die stap proberen we ook effectief uit in de praktijk. We bedenken hoe we elkaar daarbij kunnen ondersteunen en hoe we de collega’s en andere partners kunnen betrekken bij onze acties.

Doelstellingen

• Je verwoordt een concreet en helder doel dat je wil bereiken om je competenties voor inclusie verder te ontwikkelen.
• Je omschrijft een eerste stap of actie in de richting van dat doel, opdat elke leerling tot leren en participeren kan komen.
• Je deelt je doel met anderen en bepaalt  hoe jullie elkaar bij het zetten van de eerste stap kunnen ondersteunen en hoe je collega’s en andere partners kan betrekken bij je acties.

Opbouw

1. Diversiteit in beeld: leren van elkaars klaspraktijk
2. Doel in het vizier: hoe ziet het eruit als het doel bereikt is?
3. Op-stap naar een inclusieve leeromgeving

Focus B: Hulpbronnen en acties: acties realiseren in jouw klas of school en nadenken over wie of wat jou daarbij kan ondersteunen.

Bijeenkomst 3 Op zoek naar kennis en andere hulpbronnen

Gericht op ons doel verkennen we verschillende hulpbronnen die ons kunnen ondersteunen op onze leerweg. We bedenken bij wie we in ons sociaal netwerk ondersteuning kunnen vinden om ons doel te bereiken. Zo vragen we ons bijvoorbeeld af wie we eventueel als kritische vriend kunnen aanspreken om mee te denken over ons actieplan. Dat is iemand die dicht genoeg bij ons staat, die we vertrouwen en die tegelijk ook kritisch kan meedenken over onze acties. We bedenken ook wat de vorm van ondersteuning is die we precies zoeken. Zo kunnen we kennis of informatie zoeken, waarvoor we bijvoorbeeld het online kenniscentrum van Potential kunnen raadplegen. Of we zoeken supervisie, intervisie of coaching om samen stil te staan bij onze eigen kijk op diversiteit. Op basis van een gerichte verkenning van mogelijke hulpbronnen, plannen we weer acties die we in de eigen praktijk gaan realiseren. Wat we uitproberen, trachten we opnieuw weer te geven in een korte filmclip of ander beeldmateriaal.

Doelstellingen

• Je verwoordt wat je leerde uit je eerste acties om een inclusieve leeromgeving te creëren
• Je krijgt inzicht in wie of wat jou kan helpen om je leeromgeving inclusiever te maken
• Je bepaalt welke volgende stap je wil zetten.

Opbouw

1. Van actie naar reflectie: een eerste koprol
2. Kennis en andere hulpbronnen als GPS
3. Hink-stap-sprong naar inclusie

Bijeenkomst 4  De stem van ouders en leerlingen

Als we tot inclusieve leeromgevingen willen komen, vormen leerlingen en ouders een cruciale hulpbron. Zij brengen een andere perspectief binnen en kunnen zo onze reflecties verbreden. Nochtans wordt hun stem vaak gemist. De film ‘Inclusief’ doet ons stilstaan bij wat leerlingen en ouders over een inclusieve praktijk te zeggen hebben. We verkennen hun stem en bedenken hoe we hen nog explicieter kunnen betrekken in onze acties.

Doelstellingen

• Je leeft je in in het perspectief van leerlingen en uders op een inclusieve leeromgeving  en krijgt inzicht in hoe zij inclusie ervaren
• Je verwoordt wat leerlingen en ouders nodig hebben om volwaardig te kunnen participeren in het klas- en schoolgebeuren.
• Je bepaalt hoe je de stem van leerlingen en hun ouders kan benutten om je acties te verbreden en te verdiepen.

Opbouw

1. Leerlingen en ouders in ons blikveld
2. Inclusief: de stem van leerlingen en ouders
3. Op de trampoline: samen de hoogte in

Bijeenkomst 5 Eigen acties in de praktijk

Bij het uitproberen van onze acties in de praktijk boren we verschillende hulpbronnen aan. Dat laat ons toe in woord en beeld aan elkaar te verhelderen hoe we diversiteit waarderen en benutten en hoe we verbindend samenwerken met diverse partners. We denken samen na over hoe onze acties bijdragen aan een inclusieve leeromgeving voor alle leerlingen en wat daar nog voor nodig is. Op basis daarvan sturen we onze doelen bij of stellen er nieuwe. We bepalen de vervolgstappen voor ons verder handelen.

Doelstellingen

• Je brengt in beeld hoe jouw acties bijdragen aan een inclusieve leeromgeving voor alle leerlingen door enerzijds diversiteit te waarderen en benutten en anderzijds verbindend samen te werken met diverse partners.
• Je stuurt je delen bij of stelt er nieuwe, bepaalt welke vervolgacties je gaat ondernemen en welke ondersteuning je daarbij aan wie zal vragen.

Opbouw

1. Tuimelen en buitelen: hoe voel ik mij bij mijn leerweg?
2. Observeren om te leren
3. GPS voor inclusie: verder op weg

Focus C: Verbreding en verankering: de kennis en ervaringen die je opdeed tijdens je leerproces delen met je schoolteam en verankeren in het schoolbeleid.

Bijeenkomst 6  Verdieping en verbreding

We maken zichtbaar welke acties we gerealiseerd hebben en welke competentiegroei we als inclusieve leerkracht hebben doorgemaakt. We bedenken welke kennis, inzichten en ervaringen we kunnen delen met collega’s en bereiden voor hoe we dat willen doen. Samen zoeken we hoe ons leerproces betekenis kan krijgen voor de hele school.

Doelstellingen

• Je maakt zichtbaar welk leerproces je als inclusieve leerkracht doormaakte doorheen jouw acties.
• Je verwerft inzicht in hoe je persoonlijk leerproces bijdraagt aan het leerproces in het team en de school.
• Je bereidt voor hoe je jouw kennis, inzichten en ervaringen kan delen met het brede schoolteam.

Opbouw

1. Multifocale lenzen: wat leerde ik en wat betekent dat voor mijn school?
2. Van competentieontwikkeling naar schoolontwikkeling: een radslag

Bijeenkomst 7 Uitwisselmoment - Samen sterker als team

Tijdens het uitwisselmoment met het bredere schoolteam delen we kennis, inzichten en ervaringen vanuit een aantal gerealiseerde doelen en acties die zich richten op een inclusieve klaspraktijk. Daarbij vragen en geven we feedback aan collega’s. Die feedback benutten we om samen sterker te worden als team en om verdere leerkansen en acties voor de hele school te bedenken.

Doelstellingen

• Je bespreekt hoe jullie als school kijken naar inclusie, diversiteit en samenwerking en expliciteert samen met het team wat dat kan betekenen voor de teamvisie.
• Je deelt kennis, inzichten en ervaringen met collega’s die doelen en acties hebben gerealiseerd in functie van een inclusieve klaspraktijk
• Je concretiseert welke inspiratie je daaruit haalt en welk potentieel je ziet om samen als team verder te groeien naar inclusie

Opbouw

1. Spring-in-‘t-veld voor inclusie: samen de hoogte in
2. Kennis en ervaringen delen: een springplank
3. Salto: samen sterker als team

Bijeenkomst 8  Borging en verankering

Na een traject gericht op inclusieve competentiegroei blikken we terug op de vooropgestelde doelen en de afgelegde leerweg. Daarnaast blikken we ook vooruit en bepalen waar nodig nieuwe doelen of vervolgacties voor de toekomst. We bedenken wat er nodig is om onze realisaties te borgen en te verankeren in de schoolvisie, het schoolbeleid of de prioriteitenplanning. Op die manier versterken we het potentieel van het schoolteam op een duurzame manier.

Doelstellingen

• Je blikt terug op de doelen die je vooropstelde en de inclusieve competentiegroei die je doormaakte.
• Je blikt vooruit en bepaalt waar nodig verdere doelen en acties voor jezelf en voor jouw school.

Opbouw

1. Achteruitkijkspiegel: hoever springen we als inclusieve leerkracht?
2. Verrekijker: hoe springen we verder voor onszelf en voor de school?

• Overzichtsdocument van het professionaliseringstraject (download)
• Presentatie Potential-traject (download)
• Een krachige voorstelling van het Potential-traject in een Powtoon filmpje, klik dan hier.